Balık Avı Teknikleri

 Bir hobiden ötem bir yaşam biçimi olan olta balıkçılığı hakkında detaylı bilgilendirmey yazılarımıza devam ediyoruz. Daha önce ki yazılarımızda hangi balık hangi avcılık tekniği ile avlanır  sorusuna cevap aramış ve bu balık avı tekniklerine uygun malzemeleri belirtmiştik. Balığa göre avcılık tekniklerine ulaşabilirsiniz. Bu sayede ülkemizde avlama ihtimali en çok olan balıkların hangi yöntemler ve malzemeler ile avlanabileceği konusunda detaylı bir bilgiye sahip olarak balık avlama ihtimalimizi arttırmış olduk. Bu yazımızda ise olta ile balık tutma teknikleri hakkında detaylı bilgiler edinmeye çalışacağız.

Bu bölümde temel balık avı teknikleri ve bu teknikleri uygularken kullanacağımız malzemeleri inceleyeceğiz. Balık avı teknikleri kısmında tüm dünyada genel kabul görmüş at-çek(spinning), savurma(surf casting), seğirtme(jigging), sırtı veya sürütme(trolling) tekniği, her ne kadar dünya genelinde son derece yaygın olsa da ülkemizde pek gelişmemiş olan fly avcılığı gibi teknikleri detayları ile incelemeye çalışacağız. Temel balıkçılık tekniklerinden bahsederken bu teknikleri kıyıdan balık avlama teknikleri ve tekneden avlanma teknikleri olarak sınıflandıracağız.

Temel balık avı tekniklerinden sonra ise bu tekniğe en uygun olta takımı ve malzeme seçimi hakkında detaylı bilgiler vermeye çalışacağız. Bu yazının sonunda teme balık avı teknikleri hakkında gereken tüm bilgileri edinmiş olacağız. Geriye kalan tek şey belli bir pratik edinerek bu teknikleri geliştirmek olacak. Tüm balıkçı dostlarımız şimdiden keyifli avlar ve rastgele diyoruz.

Jigging Tekniği ile Balık Avı(Seğirtme Tekniği)

 Türkçemize seğirtme olarak çevrilmiş olan jigging yöntemi tekneden veya bottan yapılan bir balık avı tekniğidir. Bu tekniğin detaylarına geçmeden önce kıyıdan balık avlama teknikleri arasında olan shore jigging yöntemi ile karıştırılmaması konusunda uyarıda bulunmak gerekir. Bu balık avı tekniğini daha sonra detaylı olarak inceleyeceğiz.

Jigging Polinezyalı balıkçılar tarafında bulunmuş, Japon balıkçı Yoichi Mogi tarafından revize edilmiş yeni olarak adlandırabileceğimiz bir avlanma tekniğidir. Tekniğe adını veren jig; metal bir suni balık türüdür. Temel amaç jiginizi dibe indirip belli bir ritim ile sarım yaparak dipte veya orta suda bulunan balıkları yakalamaktır. Jigging yöntemi ile sarıkuyruk, sinarit,akya, orfoz ve orkinos gibi balıkları yakalayabiliriz. Daha detaylı anlatıma geçmeden önce bir video yardımı ile tekniğe biraz daha hakim olalım.

Videomuzu izledikten sonra artık temel jigging yöntemlerini inlemeye geçebiliriz. Jigging vertical(dikey) ve horizontal(yatay) jigging olmak üzere 2 temel tekniğe ayrılır. Yazının devamında bu yöntemleri daha detaylı olarak inceleyeceğiz.

Vetical Jigging(Dikey Seğirtme)

 Dikey seğirtme tekniği genel itibarı ile jigi tekneden sertbest düşüşe bırakarak dibe inmesini beklemektir. Dikey seğirtme esnasında önce jigin dibe inmesini bekleriz. Jig dibe indikten sonra çeşitli sarım hızları ve çeşitli olta aksiyonları vererek jigi yüzeye doğru 15-20 metre çekerek tekrar dibe inmesini sağlarız. Bu en temel dikey seğirtme yöntemidir. Dikey seğirtme yaparken kullanabileceğimiz iki temel jig kamışı tipi vardır. Uzun saplı ve kısa saplı jig kamışları. Uzun saplı jig kamışları mücadele kemerleri ile kullanıma uygunken, kısa saplı jig kamışları ise koltuk altı kullanımına uygundur. Aşağıda ki videoda iki kamış tipinin de nasıl kullanıldığını izleyebilirsiniz.

Horizontal Jigging(Yatay Seğirtme)

 Yatay seğirtme yaparken jigimizi tekneden açığa veya kıyıya doğru ileri atarız. Jigi serbest düşmeye bıraktıktan sonra ise farklı sarım hızları ve kamış aksiyonları vererek jigi yüzeye doğru 15-20 metre çekerek tekrar serbest düşmeye bırakırız. Belli bir süre bu işlemi uyguladıktan sonra jigi tekneye alarak aynı işlemi tekrarlarız. Yatay seğirtme yaparken dikkat edilmesi gereken eb önemli nokta suyun faklı derinliklerini taramaktır.

Dikey Seğirtme-Avantaj ve Dezavantajları

 Avantajlar

• Kolay bir teknik. Yapmanız gereken tek şey jigi suya bırakarak dibe inmesini beklemek
• Eğer balık bulucu veya sonar kullanıyorsanız dikey seğirtme yöntemi ile balığı gördüğünüz noktaya jigi indirmek daha kolaydır.
• Eğer balık sürüsü veya balık teknenizin altında belli bir süre sabit kalırsa balığı yakalama ihtimaliniz çok yüksektir.
• Hareketli veya sabir olarak yapılabilir.
• Sert ve zorlu koşullarda dahi kullanıma uygun bir tekniktir.

Dezavantajlar

• Balıklar hareketli olduğu için balığın teknenin altından uzaklaşmış olma ihtimali vardır.
• Balıklar özellikle hareketli oldukları dönemlerde yüzeye daha yakın yüzerler. Balıkların teknenizden ürküp bu dönemlerde teknenizin altında yüzmeme ihtimali yüksektir.
• Özellikle jige serbert düşüş esnasında balık vurursa, balığı kaçırma ihtimaliniz yüksektir.
• Dikey seğirtme için daha ağır jigler kullanılır. Buda jigin dibe daha hızlı inmesi ve daha kısa süre su taraması ve avcılık demektir.

Yatay Seğirtme-Avantaj ve Dezavantajları

Avantajlar

• Yatay seğirtme avlarında jig ile etkileşiminiz daha yüksektir. İyi bir jig takımı ile balığı kaçırma ihtimaliniz çok düşüktür.
• Daha hafif jigler ile avlanıldığı için avcılık ve suyu tarama süresi artar.
• Jige aksiyon vermek daha kolaydır. Buda daha verimli avcılık imkanı sağlar.
• Av merası teknenin altı ile sınırlı olmadığı için daha geniştir.

Dezavantajlar

• Balığın bulunduğu yeri tespit etmesi zordur.
• Atış ile ilgili dolanma gibi problemler yaşanabilir.
• Rüzgarlı ve zırlu koşullarda yatay jigging yapmak imkansızdır.
• Rüzgarlı havalar sizi daha ağır jigler kullanmaya iter. Rüzgarlı havada yaptığınız atış nedeni ile oluşan misina boşluğu balık oltaya vurduğunda balığpı hissetme ihtimalinizi azaltır. Bu gibi durumlarda kamışın ucunu suya yaklaştırmak gerekir.

Jigging Teknikleri

Jigging çeşitlerini inceledikten sonra Jigging Nasıl Yapılır sorusunun cevabını arayabiliriz. Temel olarak 2 geleneksel jigging tekniği vardır. Bunlar yatay seğirtme ile kullanılan yo yo tekniği ve dikey jigging ile kullanılan speed jigging tekniğidir. Bunların dışında vertical jigging ile kullanılan ve son dönemlerde popüler olmuş micro jig, slow jig, high pitch  ve long fall jigging gibi Japon jigging teknikleri de mevcuttur. Bu tekniklerin çoğu Japon Sato Sensei tarafından bulunmuştur. Bu tekniklerin temel amacı jigi mümkün olduğunca yavaş hızlarda hareket ettirek daha uzzun süre avlanmak ve daha iyi aksiyon elde etmektir. Tüm bu teknikleri uygulamalı olarak aşağıda ki videoda izleyebilirsiniz. Ayrıca aşağıda ki tabloda bu teknikler ile kullanılacak jig malzemelerini bulabilirsiniz.

Özetlemek gerekirse hız veya yaygın kullanım gibi faktörleri göz önünde bulundurmaz isek 2 adet temel Japon jigging tekniği vardır.

Long Stroke:

Bu teknik mücadele kemeri ve uzun jig kamışları ile kullanıma uygundur. Kamış geniş bir yay şeklinde kaldırılarak aşağıya bırakılır. Bu sayede jigin aşağıya doğru dalgalanması sağlanır. Kamış bir kere indirilip kaldırıldığında 2-3 tur kol çevrilir. Bu teknik spin tipi jig makineleri ve merkezden dengeli jigler ile daha iyi sonuşlar verir.

High Pitch veya Short Jerk

Mekanik jigging olarak bilinen bu teknik ise kamışı kol altına alarak yapılan ve daha kısa kamışlar kullanılan bir tekniktir. Kamış daha bir yay şeklinde hareket ettirilir ve sarım temposu bire birdir. Bu teknik ise konvansiyonel jig makineleri ve kuyruktan dengeli jigler ile kullanıma uygundur.

Speed Jigging

Bu teknik ise 1980 lerde çok popüler olan belkide zorunluluktan uygulanan bir teknikti. O yıllarda kullanılan jiglere aksiyon verebilmek için misinayı hızlı sarım yapmak zorunluluğu olduğu için kullanılan bu yöntem günümüzde de kullanılmaktadır.

Jigging Malzemeleri

Jigging türleri ve teknikleri hakkında temel bilgiyi edindikten sonra jig oltası ve jig malzemeleri seçimi konusuna başlayabiliriz. Jigging tekniği ile kullanacağımız takımları nasıl seçeceğimiz ve bu seçimler esnasında nelere dikkat etmemiz gerektiği konusunda detaylı bir inceleme yapacağız.

Jig Makinesi Seçimi

Jig makinesi seçimi esnasında cevaplayacağımız temel soru spin tipi bir jig maskinesi mi yoksa conventional olarak adlandırılan bir jig makinesi mi seçeceğimizdir. Bu soruya vereceğimiz cevap kamış seçimimizi de etkiler. Jig makinesi seçimi kullanıcı alışkanlıklarına bağlı olarak değişir. Kimi balıkçılar için spin tipi büyük boy olta makineleri daha kullanışlıyken kimi balıkçılar içinse klasik jig makineleri daha konforludur. Eğer spin tarzı bir makine tercih edeceksek 4.4:1-4.9:1 devir oranları arasında bir tercih yapmamız gerekir. Eğer bir jig makinesi seçecek isek dikkat etmemiz gereken hususların başında tek mi yoksa çift vitesli bir makine tercih edeceğimiz gelir. Genellikle çift vitesli bir makine kullanmak tasmalamayı düşük devirde yapma imkanı sağladığından daha faydalı sonuçlar verecektir. Jig makinesi seçerken dikkat edilmesi gereken bir diğer öenmli nokta daha dar makaraya sahip olan makineler seçmektir. Bu sayede jig takımının ağırlığı ciddi oranda azaltılmış olur. Jig makinesi kullanımında dikkat edilmesi gereken bir diğer husus ise kaloma veya kalama ayarıının nasıl yapılacağıdır. Genel kural kalama ayaraını kullandığımız ipin çekerinin %30'una ayarlamaktır. Yani 50 lb çekerli bir ip kullanıyor isek kalama ayarını 15 lb olarak ayarlamak gerekir.

Tavsiye Edilen Jig Makineleri

Spin Tipi Jig Makineleri

• Shimano Stella 20000  4.4:1

• Shimano Stella 10000PG  4.9:1
• Shimano Stella 8000  4.9:1
• Shimano Stella 20000  4.4-1
• Shimano 80000SW-PG 4.9:1
•  Accurate Twin Spin SR 30L 4:1
• Accurate Twin Spin SR 20  5:1
• Diawa Saltiga Z -6000  4.3:1
• Shimano Saragosa 18000 4.9:1
• Quantum Cabo 80PT 4.9:1
• Shimano Twinpower 10000
• Shimano Spheros 14000
• Penn Sportfisher SS 950  4.2:1
• Quantum Boca 80 4.9:1

Conventional Jig Makineleri

• Accurate Boss 665N 2 speed
• Shimano Ocea Jigger 4000-5000
• Daiwa Saltiga 40-50
• Shimano Trinidad
• Shimano Torium

Jig Kamışı Seçimi

İyi bir jig kamışı hafiflik, parabolik aksiyon(kamışın tüm gövdesinin esneyebilme özelliği) ve yüksek kaldırma kuvveti gibi özellikleri barındırır. Parabolik kamışlar dikey seğirtme teknikleri ile kullanımda kolaylık sağlamanın yanı sıra balıklar daha kolay mücadele imkanı sunar. Jig kamışı serçerken göz ününde bulundurmamız gereken hususlar kamışın ağırlığı, maksimum yük kaldırma gücü, kamışın aksiyonu ve kullanacağımız jigin ağırlığıdır. Jig kamışları konvansiyonel jig makineleri ve spin makineler ile kullanıma uygun halka yapılarına sahiptir.  Kamış seçimi kullanacağımız makineye bağlı olarak değişir. Eğer spin tarzı bir jig makinesi kullanıyor isek 210 cm uzunluğuna sahip bir jig kamışı, eğer jig makinesi kullanıyor isek 150 cm uzunluğa sahip bir jig kamışı tercih etmemiz gerekir.

Not: Spin veya bot kamışı ile seğirtme tekniği yapmak mümkün olsa dabu kamışlar dikey yük taşımaya uygun olmadığı için çok tercih edilmemelidir.

Jig Kamışı Seçimi Esnasında Dikkat Edilmesi Gerekenler:

Hafiflik

Hafif bir kamış tercih etmek çok önenlidir. Tüm gün av yapacağımız düşündüğümüzde hafif bir kamış kas yorgunluklarını azaltır.

Balance(Denge)

Dengeli bir kamış sayesinde hem jig hem de olatnın ucundaki balık üzerindeki kontrol mekanizmanız artacaktır.

Power(Güç)

Hem güçlü bir omurgaya hem de balığı çekerken esneyebilme yeteneğine sahip bir kamış seçimi sizi sırt ağrılarında kurtaracaktır.

Action(Aksiyon)

Parabolik bir kamış tercihi jigging için olmazsa olmazdır. Parabolik kamışlar sapa kadar tüm gövdesi ile esner ve balıkla kolay mücadele imkanı sağlar.

Uç Hassasiyeti

Kamışın uç kısmı jige aksiyon vermenize olanak sağlayacak şekilde hassas olmalıdır.

Jig Kamışlarında Kullanılan Değerlendirme Kavramları:

Jig Ağırlığı

Kamışın üzerinde gram cinsinde belirtilmiş ve kaç gr jig ile kullanıma uygun olduğunu belirten bilgi notudur. Örneğin kamış üzerinde 400 g yazıyor ise bu size bu jig kamışının 250-400 g ağırlığa sahip jiglere aksiyon verebileceğini anlatır.

PE Derecesi

İp misina kalınlığı ve kullanılabilecek  jig ağırlığı arasında direkt bir ilişki vardır. Daha yüksek gram atarına sahip jig kamışları daha kalın misinalar ile kullanıma uygun olup daha fazla yük kaldırma potansiyelleri vardır. PE8 değerine sahip bir kamışa PE3 değerine sahip bir kamıştan daha yüksek bir drag uygulayabiliriz. Eğer 250-400 g arasında jig kullanacak isek mutlaka PE8 değerine sahip bir jig kamışı seçmeliyiz.

Stil

Bazı kamışların üzerinde hangi tip seğirtme yöntemi ile kullanıma uygun oldukları yazar. Eğer uzun bir kamış kullanıyorsak mücadele kemeri ile, kısa bir kamış kullanıyorsak ise koltuk altı tutuş ile daha fazla verim alırız.

Jig Seçimi

Pek çok balıkçılık firması pek çok farklı jig türü üretse de; üretilen tüm jigler 1 temel prensibe göre sınıflandırılır: Jigin ağırlık merkezi. Eğer jigin ağırlık merkezi ortasında ise bunlara centre weighted yani ağırlık merkezi ortasında olan jigler, eğer ağırlık merkezi jigin kuyruk kısmında ise buna da tail weighted yani kuyruktan dengeli jigler denir.

Centre Weighted Jigs

Bu jiglerin ağırlık merkezi jigin ortasındadır. Sya bırakıldığında yatay şekilde düşme aksiyonu sergiler. Suda kayma ve çırpınma aksiyonu sergiler. Kuyruktan dengeli jiglere oranla dibe daha yavaş batarlar. Eğer derin sularda av yapılacaksa daha ağır, uzun ve dar modeller tercih edilmelidir.

Tail Weighted Jigs

Bu tip jiglerde ağırlık merkezi jigin kuyruğa yakın bölgesindedir. Derin sularda avlanmak için uygun ve çabucak dibe batan modellerdir. Bu jiglerin avantajı jige aksiyon vermek için daha az efor gerektirmesidir.

Ağırlık ve Derinlik Dengesi

Kullandığımız jigin ağırlığı ve ulaşmak istediğimiz derinlik arasında doğrudan bir ilişki mevcuttur. Ne kadar derine inmek istiyorsak o kadar ağır bir jig tercih etmemeiz gerekir. Genel kural ulaşmak istediğimiz her 33 metre derinlik için jigi 100 g ağırlaştırmamız gerekir. Yani 66 metreye ulaşmak istiyorsak ortalama 200 g bir jig kullanmamız gerekir.

Sığ Sular(50 metre ve daha sığ)

Bu derinliklerde daha kısa uzunluğa ve daha geniş bir gövdeye yapısına sahip jigler kullanılmalıdır.

Orta Derinlik(50-100 metre)

Bu derinliklerde daha uzun ve merkezden ağırlıklı jigler kullanılmalıdır.

Derin Su(100-200 metre)

Eğer merkezden dengeli jig ile av yapılacaksa uzun ve ince gövdeli bir jig kullanılmalıdır. Ancak kuyruktan dengeli jigler bu derinliklerde daha çok iş yapar.

Ekstra Derin Su(200 metre üzeri)

Uzun ve ince gövdeli kuyruktan dengeli jigler kullanılmalıdır.

Renk Seçimi

Renk seçimini av yapacağımız derinlik ve hangi saatte avlanacağımız belirler. Daha detaylı bilgi için suni yemlerde renk seçimi yazımızı okuyabilirsiniz.

İp Misina Seçimi

İp misine kullanımı jigging tekniği için olmazsa olmazların başında gelir.  İnce ve çekeri yüksek bir örgü misina kullanmak bir zorunluluktur. İp misina hem jigin dibe çabuk inmesini sağlar hemde düşük esnekliği sayesinde jige kolayca aksiyon verminize yardımcı olur.Günümüzde ağırlığı azaltmak için pek çok jig makinesi daha dar ve sığ makaralara sahiptir. Bu nedenle misina kapasitesi problemi yaşamamak için ince misinalar tercih edilmektedir. Jigging tekniği ile temel olarak 2 örgü misina tipi kullanılır.

Regular Braid(Klasik Tek renkli İp Misine)

En yaygın kullanıma sahip bildiğimiz tek renkli örgü misina veya dynema türü. Özellikle konvansiyonel jig makineleri ile kullanıldığında level wind sistemi sayesinde karışma problemi ortadan kalktığından mükemmel performans sağlar. Daiwa, Sufix, Power Pro ve Berkley gibi popüler örgü misina markaları ülkemizde de çok tercih edilir.

Colored Braid(Ebruli Örgü Misina)

Japonlar tarafında PE(poly etilen) olarakta adlandırılan genel olarak 10 metrede bir değişen 5 farklı renkten oluşan ip misine türü. Özellikle kullandığımız makinede derinlik sayacı yok ise balığın bulunduğu derinliği belirlemek amacı ile kullanılır.

PE Kavramı 

PE japon üreticiler tarafından kullanılan bir kalınlık terimidir. 0,6 ile 12 arasında değişen numaralar ile misinaların kalınlık ve çekerleri belirtilir. 0,6 numara ortalama 0,14 mm, 12 numara ise ortalama 0,70 mm kalınlığa denk gelir. Yani Japon misinalarda görmüş olduğunuz PE1, PE2 gibi kavramlar kalınlığı ve çekeri belirtir. Misinaların çekerlerini ortalam olarak libre cinsinden tahmin etmek mümkündür. Bunun için PE'nin yanında ki sayıyı 10 ile çarparsak libre cinsinden çekerini buluruz. Yani PE5 bir misina 50 lb yük çeker. Varivas Avani Jigging Line, Sunline ve Diawa Saltiga Boat Braid ülkemizde ne yaygın kullanılan PE misina çeşitleridir.

Leader Misina Seçimi

Lider misina seçimi yaparken ilk karar vermemiz gereken şok leader(monofilament) mi yoksa Flourocarbon öncü misina mı tercih edeceğimizdir. İkisninde belli avantajları vardır. Mono misinalar daha esnek olduğu ve daha kolay düğüm tuttuğu için tercih edilirler. Flourocarbon misinalar ise su tutmaması ve su altında görünür olmaması gibi özellikler nedeni ile tercih edilir. Lider misina kalınlığını belirlenmesi kullanacak olduğumuz yeme göre değişir. 120-150 gr jigler için 40-60 lb, 170-200 gr için 50-80 lb, 230-300 gr jiler içinse 100-130 libre kalınlık tercih edilmelidir. Uzunluk olarak ise 3-6 metre arası bir uzunlukt tercih edilmelidir.

İğne ve Misina Düğümleri

Jigging tekniğinde doğru düğümü kullanmak en az doğru olta seçimi kadar önemlidir. Düğüm olayını incelerken lider misinayı ip misinaya ve lider misinayı jige olmak üzere iki farklı kategoriye ayırmak gerekir. Aşağıda hangi düğüm hangi avantajları sağlar gibi bilgilerin dışında düğüm videolarını da bulabilirsiniz.

PR Knot 

Lider misinayı örgü misina olan beden bağlamak için kullanılır.Düğümün kamış porselenlerinde minimum sürtünme ile geçmesini sağlar.

FG Knot

Bu düğümün avantajı düğüm esnasında herhangi bir aksesuar gerektirmemesidir ve sürtünmeyi ciddi oranda azaltır.

Assist Hook

Aslında 1 adet assist iğne kullanmak yeterli olsa da bazı balıkçılık çift assist iğne kullanmayı tercih ederler. Aşağıda ki video da asist iğnenin nasıl bağlandığını görebilirsiniz.

Improved Triline Knot

Lider misinayı jige bağlamak için kullanılan bir düğümdür. Kalın öncü misina kullanıldığında tercih edilir.

AG Chain Knot

Lider misinayı jige bağlamak için kullanılan bir düğümdür. İnce öncü misina kullanıldığında tercih edilir.

Uni Knot

Misinayı makineye veya lider misinayı iğneye bağlamak için kullanılır.

Jigging Aksesuarları

Temel jigging tekniklerini ve jigging takımlarını inceledikten sonra, jigging avcılığında kullanılacak olan jigging aksesuarlarını inceleyebiliriz.

Eldiven 

Özellikle dikey jigging tekniği esnasında eldiven kullanmak gereklidir. Elinizi sık kavrayan ve tercihen avuç içi ve parmak korumalıklarına sahip bir eldiven tercih etmek gerekir. Smith ve Jigging >MAster gibi firmalar son derece kaliteli balıkçı eldivenleri üretir. 

Mücadele Kemeri

Mücadele kemeri seçerken daha küçük yapıya sahip bir kemer seçmek jigging esnasında size ekstra konfor sağalar.

Halka Açıcı Pense

Jigging esnasında hayat kurtarıcı bir aksesuar olan halka açıcı penseleri kullandığınız jigi değiştirmenin yanı sıra lider misinayı veya örgü misinayı kesmek için de kullanabilirsiniz.